www.surgeryassistant.nl

Interpretatie van bloedgas

>IC >Interpretatie van bloedgasAuteur: J. Sprakel, MD - Laatste update: 15-06-2014

Interpretatie van bloedgas

Naar boven

Normaal waarden

pH7,36 - 7,44
pCO235 - 48 mmHg 4.5-6.1 kPa
pO275 - 100 mmHg 10.0-14.0 kPa
HCO3-22 - 26 mmmol/l
BE-2,5 - +2,5
sat O295 - 98 %
pH:Als H+ omhoog gaat, dan gaat pH omlaag en vice versa
pCO2:Hoog pCO2 stijgt H+ en daalt pH -- Laag pCO2 daalt H+ en stijgt pH
pO2:Bij lage pO2 en O2 saturatie is er sprake van respiratoire insufficiëntie
HCO3-:Laag HCO3- geeft daling pH -- Hoog HCO3- geeft stijging pH
BE:Laag BE metabole acidose -- hoog BE metabole alkalose

Naar boven

Stap 1: pH

Laag: Acidose
Hoog: Alkalose
Normaal: Gemengde afwijking
Naar boven

Stap 2: pCO2 en HCO3-

Acidose:
- Hoog pCO2 = respiratoire acidose
- Laag HCO3- = metabole acidose

Alkalose:
- Laag pCO2 = respiratoire alkalose
- Hoog HCO3- = metabole alkalose

Normale pH (gemengde afwijking):
- pCO2 en HCO3- zijn beide verlaagd of beide verhoogd
- Tevens is de aniongap verhoogd
Naar boven

Aniongap

Verschil tussen anionen (negatief geladen ionen) en kationen (positief geladen ionen). Aniongaap bedraagd vaak 12 mmol/L (8-16).

Berekening: Na+ + K+ - Cl- - HCO3- = ... mmol/L

Aniongap is handig om oorzaak van een metabole acidose te achterhalen

  • Indien aniongap 15mmol/l:
  • - HCO verlies door bijvoorbeeld diarree
  • - Renale tubulaire acidose (pH urine is dan erg hoog)
  • - Hyperkaliemie
  • - Hypo-aldosternisme

  • Indien aniongap 30mmol/l (verhoogde zuurproductie van lichaam):
  • - Lactaatacidose
  • - Ketoacidose (Diabetes mellitus of vasten)
  • - Acidose door nierfalen
  • - Aspirine intoxicatie
Naar boven

Metabole acidose

Oorzaak: verlaging van HCO3-

Metabole acidose kan gedeeltelijk door de longen gecompenseerd worden door de pCO2 te laten dalen (hyperventilatie). Hierdoor stijgen H+ en HCO3- waarna de pH weer stijgt. Metabole acidose die respiratoir gecompenseerd is wijst op een lange bestaand probleem zoals lactaatacidose bij ischemie.
  • Verhoogde productie:
  • - Ketoacidose (DM, alcohol, vasten, leverfalen)
  • - Lactaatacidose (sport, shock, hypoxie)
  • - Intoxicaties (salicylaat, methanol, aspirine)
  • Verminderde excretie:
  • - Nierinsufficiëntie → uremie
  • Verlies van HCO3-
  • Proximaal - tubulaire acidose
  • Distaal - tubulaire acidose
  • Hypo-aldosteronisme
Naar boven

Respiratoire acidose

Oorzaak: Ademinsufficiëntie, hoog pCO2 (bv hypoventilatie, ademdepressie)

Respiratoire acidose kan metabool gecompenseerd worden. Dit gebeurt door de nieren en duurt ongeveer 2 dagen. Hierbij scheiden de nieren H+ uit. HCO3- en BE zullen dan stijgen. Respiratoire acidose die niet metabool gecompenseerd is wijst op acute respiratoire insufficientie. Respiratoire acidose die wel metabool gecompenseerd is bestaat dus al langer en wordt veroorzaakt door hypoventilatie bij bijvoorbeeld COPD.
  • Mogelijk oorzaken:
  • - Chronisch: COPD/emfyseem
  • - Acuut: Neuromusculair bv myasthenie

Bij chronische respiratoir acidose zorgt een ventilatie-perfusie mismatch voor CO2 stapeling. Het ademhalingscentrum wordt O2 afhankelijk ipv CO2 afhankelijk.

Ventilatie > Perfusie
Dode-ruimteventilatie. Wel ventilatie, maar geen vaatbed voor gaswisseling

Perfusie > Ventilatie
Perfusie (bloedcirculatie) maar geen luchtventilatie (hypoventilatie) waardoor CO2 niet uitgewisseld kan worden met O2. Er onstaat dan een hypercapnie en hypoxemie in het arteriele bloed (shunting).
Naar boven

Respiratoir + metabole acidose

Bij een respiratoire en metabole acidose is er vaak sprake van een trauma waarbij zowel ischemie (lactaatacidose) als respiratoire insufficientie plaatsvindt
Naar boven

Respiratoire alkalose

Oorzaak: Daling in pCO2

Respiratoire alkalose die niet metabool gecompenseerd is wijst op hyperventilatie welke nog niet door de nieren wordt gecompenseerd (duur van 2 dagen).

Respiratoire alkalose die wel metabool is gecompenseerd wijst op chronische hyperventilatie bijvoorbeeld bij hoogte waarbij door hypoxie wordt gehyperventileerd.
  • Mogelijke oorzaken:
  • - CZS: CVA, meningitis
  • - Koorts
  • - Angst
  • - Hyperthyreoïdie
Naar boven

Metabole alkalose

Oorzaak: verhoging HCO3-

Metabole alkalose die respiratoir gecompenseerd is komt voor bij overgeven. NB respiratoire compensatie vindt erg snel plaats.
  • Mogelijke oorzaken
  • - Hypokaliemie / K+ depletie
  • - Braken (→ hypokaliëmie)
  • - Brandwonden
  • - Alkalische ingestie (bijvoorbeeld loog drinken
Naar boven

Metabole + respiratoire alkalose

Dit wijst op gastric apsiratie en mechanische hyperventilatie
Naar boven

Compensatie

pH pCO2 BE Interpretatie Compensatie
↓ ↑ ↑ Respiratoire acidose Metabool gecompenseerd
↓ ↑ norm Respiratoire acidose Niet (metabool) gecompenseerd
↓ ↑ ↓ Gecombineerd acidose Geen compensatie mogelijk
↓ norm ↓ Metabole acidose Niet (respiratoir) gecompenseerd
↓ ↓ ↓ Metabole acidose Respiratoir gecompenseerd
↑ ↓ ↓ Respiratoir alkalose Metabool gecompenseerd
↑ ↓ norm Respiratoir alkalose Niet (metabool) gecompenseerd
↑ ↓ ↑ Gecombineerde alkalose Geen compensatio mogelijk
↑ norm ↑ Metabole alkalose Niet (respiratoir) gecompenseerd
↑ ↑ ↑ Metabole alkalose Respiratoir gecompenseerd