- Verwijde en gestuwde delen van de haemorrhoïdale plexus rond de anus
Voorkomen:
- 30% van de Westerse bevolking 1
Soorten:
- Uitwendig (verzorgd door de aa. haemorrhoidalis superior en media)
- Inwendig (boven de linea dentata, verzorgd door aa. anales)
Voorkeursplaatsen in steensnedeligging:
- Rechts op 7-10 en 11-12 uur
- Links op 3-5 uur
Klinische presentatie
Anamnese:
- Helderrood bloedverlies
- Prolapsgevoel
- Jeuk of ongemak, bemoeilijkte hygiëne
- Lekkage van vocht (soiling)
- Pijn (getromboseerd hemorroïd)
Risicofactoren:
- Obstipatie
- Diarree
- Staande beroepen
- Zwangerschap
- Afwezige kleppen in de haemorrhoidale veneuze plexus
Lichamelijk onderzoek
Inspectie:
- Uitwendige hemorroïd
- Trombose
- Prolaberend hemorroïd bij persen
Rectaal toucher:
- Met name om andere pathologie uit te sluiten
- Hemorroïden zijn in principe niet palpabel
Classificatie
Klinische indeling van de inwendige haemorrhoïden:
Graad 1
Bloeding zonder pijnklachten, slechts met proctoscoop of rectoscoop zichtbare zwelling boven de linea dentata.
Graad 2
Prolaps van aambei bij persen tot voorbij linea dentata, die spontaan weer verdwijnt; pijnlijke prolaps na defaecatie.
Graad 3
Grote gestuwde haemorrhoïden, in verbinding met uitwendige, uitpuilend bij staan en lopen; risico op strangulatie en forse bloeding.
Graad 4
Niet meer reponibele haemorrhoïden (anaalprolaps).
Conservatieve behandeling
Algemene adviezen:
- Meer lichaamsbeweging
- Vezelrijk dieet
- Regulering van de stoelgang
- Voorzichtig reinigen
Medicamenteus:
- Macrogol preparaten of psylliumzaad
- Locale zalven: effectiviteit is niet aangetoond
- Overwegen lidocaïne zalf en/of diltiazem zalf
Prognose:
- Klachten verminderen bij >50% van de patiënten na conservatieve behandeling 2
Operatieve behandeling
Rubberbandligering (RBL)4: Bij RBL wordt met behulp
van een proctoscoop en een zuigbuis het rectumslijmvlies
net proximaal van het hemorroïdale weefsel opgezogen.
Om dit slijmvlies wordt vervolgens een rubber
bandje geplaatst, waardoor strangulatie optreedt. Er
kunnen meerdere bandjes geplaatst worden. Het effect
van RBL berust op twee peilers. Ten eerste zouden aanvoerende
arteriële takken naar het hemorroïdale weefsel
worden onderbroken, waardoor het hemorroïdale weefsel
slinkt. Ten tweede wordt het hemorroïd door het
plaatsen van het bandje en de daarop volgende littekencontractie
omhooggetrokken.
Hemorroïdectomie:De hemorroïdectomie is een operatie
die onder algehele of spinale anesthesie wordt uitgevoerd.
De patiënt ligt in beensteunen, waarna een anale
spreider wordt ingebracht. Er wordt een incisie gemaakt
op de overgang van huid naar slijmvlies, waarna het
hemorroïd tot voorbij de linea dentata wordt losgemaakt
van het onderliggende weefsel. Na het plaatsen van een
ligatuur wordt het hemorroïdale weefsel verwijderd. Bij
de gangbaarste techniek, die volgens Milligan en Morgan,
wordt de wond opengelaten. Bij de techniek volgens
Ferguson wordt het hemorroïd zoveel mogelijk van het
slijmvlies losgeprepareerd en wordt de wond in het slijmvlies
gesloten met hechtingen.
Dopplergeleide ligering van hemorroïdale arteriën
(DG-HAL): DG-HAL werd in 1995 geïntroduceerd. De
operatie wordt meestal onder algehele of spinale anesthesie
uitgevoerd. De patiënt wordt in beensteunen
gelegd, waarna een speciale proctoscoop met daarin een
doppler-probe wordt ingebracht. Met deze probe kunnen
de aanvoerende arteriële takken naar het hemorroïdale
weefsel worden geïdentificeerd. In de huls van de proctoscoop,
net boven de probe, bevindt zich een luikje.
Door dit luikje kan de chirurg de arteriële takken met
hechtingen ligeren (figuur 1a). De gedachte achter de
techniek is dat hemorroïdaal weefsel slinkt als de arteriële
aanvoer onderbroken wordt. Tegenwoordig wordt
DG-HAL vaak gecombineerd met een hemorroïdopexie. Bij dat laatste wordt prolaberend hemorroïdaal weefsel door middel van een voortlopende hechting omhooggetrokken
Geniete anopexie:
In 1998 werd de geniete anopexie
geïntroduceerd. Deze operatie is in de dagelijkse praktijk
beter bekend onder haar Engelse naam ‘stapled anopexy’.
De ingreep vindt plaats onder algehele of spinale anesthesie.
De patiënt wordt in beensteunen gelegd, waarna
een proctoscoop wordt ingebracht. Twee centimeter
boven de bovengrens van het hemorroïdale weefsel wordt
het rectumslijmvlies met een tabakszakhechting in een
circulair nietapparaat getrokken (figuren 2a en 2b). Als
het nietapparaat wordt afgevuurd wordt een ring slijmvlies
van circa 1 cm breed gereseceerd en worden de
slijmvliesranden door het apparaat met nietjes aan elkaar
gehecht (figuur 2c).
Het resultaat van de operatie zou berusten op twee peilers.
Ten eerste zou de arteriële aanvoer naar het hemorroïdale
weefsel worden onderbroken. Ten tweede wordt
het hemorroïdale weefsel naar proximaal omhooggetrokken,
terug in zijn oorspronkelijke positie.
Dopplergeleide ligering van hemorroïdale arteriën
(DG-HAL)
2. Alonso-Coello P, Guyatt G, Heels-Ansdell D, Johanson JF, Lopez-Yarto M, Mills E, et al.Laxatives for the treatment of hemorrhoidsCochrane
Database Syst Rev 2005:CD004649