Ulnair bandletsel MCP-1 (skiduim)
Ulnair bandletsel MCP-1 (skiduim)
Auteur: J. Sprakel, MD - Laatste update: 26-04-2014
Ulnair bandletsel MCP-1 (Skiduim)
Oorzaak
Hyperabductie van de duimDe Skiduim of Wackeldaum is een acute laesie, ruptuur van het ulnair collaterale ligmament(UCL) van de duim.
De chronische aandoening van het UCL is de Gamekeepers thumb. Deze naam heeft niets te maken met voetbal, maar met jagers die met een korte duimbeweging de nek braken van konijnen.
Een Stener laesie is een complete ruptuur van het UCL meestal afscheuring bij de insertie van de basis van de proximale falanx, waarbij het UCL dislokeert en dubbelgevouwen vast komt te zitten onder de aponeurose van de m. adductor pollicis.
Anatomie
UCL bestaat uit twee delen, namelijk het proper collaterale ligament (PCL) en het accessory collaterale ligament (ACL). De ulnaire stabiliteit van het MCP gewricht van de duim wordt niet alleen door de ligamenten bewerkstelligd, maar ook door andere statische componenten als de volaire plaat en het dorsale kapsel. Er is ook belangrijke dynamische constraint, namelijk de m. adductor pollicis. 1
Stabilisator van MCP 1 in extensie: ACL met volaire plaat
Stabilisator van MCP 1 in flexie: PCL met dorsale kapsel
Stabilisator van MCP 1 in extensie: ACL met volaire plaat
Stabilisator van MCP 1 in flexie: PCL met dorsale kapsel
Lichamelijk onderzoek
Inspectie
- Zwelling en hematoon aan ulnaire zijde MCP
- Palpatie is pijnlijk
- Stoms is er een Stener laesie te voelen
Stabiliteit testen
Rotatie in MCP voorkomen door MC-1 te stabiliseren.
Basisfalanx naar radiaal te bewegen in:
- MCP in extensie
- MCP in 30° flexie
De aangedane zijde vergelijken met gezonde zijde.
Bij laxiteit bij MCP in flexie is er sprake van een geïsoleerd PCL letsel (partieel ruptuur)
Bij laxiteit bij MCP in flexie en extesnie is er sprake van een complete ruptuur
Een probleem bij het testen is dat de patient veel pijn heeft, gebruik dan een Oberst om het testen 2
Instabiliteit
- Instabiliteit bij meer dan 30-35 bewegingsvrijheid met het gewricht in extensie of bij meer dan 20 graden met de duim in flexie 3,4
- Het ontbreken van een vast eindpunt is een teken van instabiliteit 3
- Fysiologisch: links-rechts verschil van 10 graden in radiale bewegingsvrijheid 5
- Zwelling en hematoon aan ulnaire zijde MCP
- Palpatie is pijnlijk
- Stoms is er een Stener laesie te voelen
Stabiliteit testen
Rotatie in MCP voorkomen door MC-1 te stabiliseren.
Basisfalanx naar radiaal te bewegen in:
- MCP in extensie
- MCP in 30° flexie
De aangedane zijde vergelijken met gezonde zijde.
Bij laxiteit bij MCP in flexie is er sprake van een geïsoleerd PCL letsel (partieel ruptuur)
Bij laxiteit bij MCP in flexie en extesnie is er sprake van een complete ruptuur
Een probleem bij het testen is dat de patient veel pijn heeft, gebruik dan een Oberst om het testen 2
Instabiliteit
- Instabiliteit bij meer dan 30-35 bewegingsvrijheid met het gewricht in extensie of bij meer dan 20 graden met de duim in flexie 3,4
- Het ontbreken van een vast eindpunt is een teken van instabiliteit 3
- Fysiologisch: links-rechts verschil van 10 graden in radiale bewegingsvrijheid 5
Operatieve behandeling
- Indicatie
- - Volledige ligamentair ruptuur (al dan niet met Stener laesie)
- - Ossale skiduim met gedislokeerd of groot avulsiefragment (>1/3 van gewrichtsoppervlakte)
- Behandeling
- - Ligamentair letsel: ongettunneld of getunneld door de basis falanx gehecht worden, met of zonder gebruik van hechtanker
- - Ossaal letsel: Resectie van kleine fragmenten en fixatie van grote fragmenten met K-draden of kleine schroeven
- Post-operatief
- - Gipsimmobilisatie 4-6 weken
- Prognose
- - Succesvol herstel in 90-96% van de patiënten 3,4
Referenties
1. Tang P. Collateral ligament injuries of the thumb metacarpophalangeal joint. J Am Acad Orthop Surg. 2011;19:287-96.2. Cooper JG, Johnstone AJ, Hider P, et al. Local anesthetic infiltration increases the accuracy of assessment of ulnar collateral ligament injuries. Emerg Med Australas. 2005;17:132-6
3. Ritting AW, Baldwin PC, Rodner CM. Ulnar collateral ligament injury of the thumb metacarpophalangeal joint. Clin J Sport Med. 2010;20:106-12.
4. Rhee PC, Jones DB, Kakar S. Management of thumb metacarpophalangeal ulnar collateral ligament injuries. J Bone Joint Surg Am. 2012;7;94:2005-12.
5. Malik AK, Morris T, Chou D, et al. Clinical testing of ulnar collateral ligament injuries of the thumb. J Hand Surg Eur Vol. 2009;34:363-6.
6. Plancher KD, Ho CP, Cofield SS, Viola R, Hawkins RJ. Role of MRimaging in the management of "skiers thumb" injuries. Magn Reson Imaging Clin N Am. 1999;7:73-84. viii
7. Melville D, Jacobson JA, Haase S, et al. Ultrasound of displaced ulnar collateral ligament tears of the thumb: the Stener lesion revisited. Skeletal Radiol. 2013;42:667-73.