Oorzaak

Lichamelijk onderzoek

Diagnostiek

Skeletlijnen van acetabulum

Classificatie

• Acetabulum verdeling in 2 peilers
• Anterieure kolom
• - Limbus acetabuli
• - Gehele bekkenring
• - Anterieure wand van acetabulum
• - Ramus superior ossis pubis
•  
• Posterieure kolom
• - Incisura ischiadica major en minor
• - Tuber ischiadicum
• - Posterieure wand van acetabulum
• - Gehele retroacetabulaire oppervlak

• Classificatie volgens Letournel ¹ (modificatie van Judet ²)
• 5 elementaire/simpele fractuurtypen
• A. Acetabulumfractuur van de achterwand
• B. Acetabulumfractuur van de achterste pijler
• C. Acetabulumfractuur van de voorwand
• D. Acetabulumfractuur van de voorste pijler
• E. Acetabulumfractuur met dwars verloop
          Subdivisie:
          1. Transtectal – deelt dak van acetabulum
          2. Juxtatectal – deelt fossa acetabuli en dak van acetabulum
          3. Infratectal – deelt fossa acetabuli in het midden

• 5 geassocieerde/complexe fractuurtypen
• F. Acetabulumfractuur van de achterste pijler met achterwandfractuur
• G. Acetabulumfractuur dwars verloop met achterwandfractuur
• H. Acetabulumfractuur, T-vormig
• I. Acetabulumfractuur van de voorste pijler met half dwarse fractuur dorsaal
• J. Acetabulumfractuur van beide pijlers

Subdivisie: acetabulumfractuur met dwars verloop

Peilers van acetabulum (blauw=anterieur; rood=posterieur)


5 elementaire/simpele fractuurtypen


5 geassocieerde/complexe fractuurtypen

Conservatieve behandeling

• Indicatie:
• - Geen dislocatie
• - Intact dome van het acetabulum (dragende deel)
• - Patiënten ouder dan 70 jaar
• - Acceptabele dislocatie
•  
• (Na-)behandeling:
• - Bedrust
• - Onbelast voor 6 weken, na 6 weken partieel belasten van aangedane zijde, na 12 weken volledig belasten

• - Poliklinische controle over 2 weken met X-bekken, inlet en outlet
• - Poliklinische controle over 3 maanden met X-bekken, inlet en outlet met functiecontrole
• - Poliklinische controle over 6 maanden met X-bekken, inlet en outlet met functiecontrole
• - Poliklinische controle over 1 jaar met X-bekken, inlet en outlet met functiecontrole

• - Pijnscore (VAS) in rust en inspanning / gebruik van pijnmedicatie
• - Mictie / defecatie problemen
• - Looppatroon: Normaal/zonder hulpmiddelen, Antalgisch/mank, 1 kruk constant of voor lange wandeling, 2 krukken, Rollator, Af en toe in rolstoel, Niet in staat om te lopen
• - Wondgenezingsstoornis:
• - Zenuwletsel: Normaal, n. ischiadicus, n. obturatorius, n. femoralis, n. femoralis cutaneus lateraal
• - Drukpijn osaal: os pubis / sacrale drukpijn

Flexie (Anteversie) / Extensie (Retroversie	Abductie / Adductie bij strekken van de heup	Abductie / Adductie bij 90° flexie in heup	Endorotatie / Exorotatie bij 90° flexie in heup	Endorotatie / Exorotatie in buikligging bij gestrekte heup
140° - 0° - 20°	50° – 0° – 30°	80° – 0° – 20°	40° – 0 °– 50°	40° – 0° – 30°

• - In 1-3 weken vooral osteolyse --> duidelijkere fractuur, daarna verdikking periost, callusformatie
• - Non-union: Afwezigheid van complete botoverbrugging van de fractuur na 6 maanden

• - Verwijs patiënten altijd met dit letsel naar de fysiotherapeut

Operatieve behandeling

• Indicatie:
• - Gedisloceerde fracturen, met of zonder heupluxatie
•  
• (Na-)behandeling:
• - Directe repositie van eventuele heupluxatie en achterwandfractuur (zn onder narcose)
• - Secundaire osteosynthese binnen 10 dagen: ORIF en plaat/schroef osteosynthese
• - Start Indocid 3dd25mg gedurende 2 weken peri-articulaire calcificaties
• - Antistolling gedurende 3 maanden
• - Post-operatief: CT-scan
• - Onbelaste mobilisatie tot 12 weken
• - Beoordelen pre- en post-operatief n. femoralis en n. ischiadicus

• - Poliklinische controle over 2 weken met X-bekken, inlet en outlet
• - Poliklinische controle over 3 maanden met X-bekken, inlet en outlet met functiecontrole
• - Poliklinische controle over 6 maanden met X-bekken, inlet en outlet met functiecontrole
• - Poliklinische controle over 1 jaar met X-bekken, inlet en outlet met functiecontrole

• - Pijnscore (VAS) in rust en inspanning / gebruik van pijnmedicatie
• - Mictie / defecatie problemen
• - Looppatroon: Normaal/zonder hulpmiddelen, Antalgisch/mank, 1 kruk constant of voor lange wandeling, 2 krukken, Rollator, Af en toe in rolstoel, Niet in staat om te lopen
• - Wondgenezingsstoornis:
• - Zenuwletsel: Normaal, n. ischiadicus, n. obturatorius, n. femoralis, n. femoralis cutaneus lateraal
• - Drukpijn osaal: os pubis / sacrale drukpijn

Flexie (Anteversie) / Extensie (Retroversie	Abductie / Adductie bij strekken van de heup	Abductie / Adductie bij 90° flexie in heup	Endorotatie / Exorotatie bij 90° flexie in heup	Endorotatie / Exorotatie in buikligging bij gestrekte heup
140° - 0° - 20°	50° – 0° – 30°	80° – 0° – 20°	40° – 0 °– 50°	40° – 0° – 30°

• - In 1-3 weken vooral osteolyse --> duidelijkere fractuur, daarna verdikking periost, callusformatie
• - Non-union: Afwezigheid van complete botoverbrugging van de fractuur na 6 maanden

• - Verwijs patiënten altijd met dit letsel naar de fysiotherapeut

Complicaties

• Post-operatief ³
• Vroege complicaties:
• - Traumatische zenuwverlamming - n. femoralis, n. ischiadicus, n. gluteus superior, n. femoralis cutaneus lateralis (8,0%)
• - Iatrogene zenuwverlamming (4,3%)
• - Trombo-embolieen (4,4%)
• - Lokale infectie (16,4%)
• - Letsel van a. en v. femoralis tijdens operatie
• - Per-operatieve bloedingen
• - Hernia inguinalis

• Late complicaties:
• - Myositis ossificans traumatica (heterotope ossificaties) volgens Brooker (5,7%)
• - Post-traumatische artrose cq. coxartrose (19,8%)
• - Avasculaire kopnecrose (5,6%)

• Revisie chirurgie:
• - Revisie van osteosynthese (2,5%)
• - Heupartoplastiek (8,5%)
• - Heupartrodese (1,1%)

Referenties

• 1. Letournel E. Fractures of the Acetabulum. 2nd ed. New York: Springer-Verlag; 1993.
• 2. Judet R, Judet J, Letournel E. Fractures of the acetabulum: classification and surgical approaches for open reduction. J Bone Joint Surg. 1964;46A:1615-1638.
• 3. Giannoudis PV, Grotz MR, Papakostidis C, Dinopoulos H.Operative treatment of displaced fractures of the acetabulum. A meta-analysis. J Bone Joint Surg Br. 2005 Jan;87(1):2-9.