www.surgeryassistant.nl

Pathofysiologie

De exacte pathogenese van een sinus pilonidalis is onbekend. Ze zijn gelokaliseerd in de midlijn in de huid over het sacrum. Haargroei lijkt een centrale rol te spelen. Patienten zijn vaak overbehaard en het komt zelden voor bij personen met weinig lichaamshaar. Een sinus pilonidalis ontstaat vanaf de puberteit, waarschijnlijk door het opzwellen van een haarfollikel met keratine onder invloed van geslachtshormonen. Er kan infectie optreden (folliculitis) met oedeem waardoor de opening van de haarfollikel afgesloten raakt. De afgesloten follikel neemt toe in omvang en kan doorbreken naar het omliggende vetweefsel, waardoor een geabcedeerde sinus pilonidalis ontstaat. Vaak draineert de sinus naar de huid in de midlijn, net boven de bilspleet. Door wrijving tussen de billen en zweten kunnen meer haren in de sinus worden gemannouvreerd, met als gevolg een toename van de ontstekingsreactie. Dit verklaart waarom overbeharing, overgewicht en een zittend beroep zoals vrachtwagenchauffeur, risicofactoren zijn voor het ontstaan van een sinus pilonidalis. Vaak presenteren patiënten zich in eerste instantie met een geabcedeerde sinus pilonidalis, waarvoor drainage plaatsvindt. Vervolgens resteert een sinus die naar de huid draineert. Vaak is een tweede ingreep nodig voor de definitieve behandeling.

Anamnese

- Pijnlijke zwelling ter plaatse van bilnaad (abces)
- Drainage van vocht of pus
- Zichtbare opening ter plaatse van bilnaad

Risicofactoren:
- (Over)beharing
- Overgewicht
- Mannelijk geslacht
- Kaukasische ras
- Zittend beroep

Lichamelijk onderzoek

- Inspectie: zwelling, roodheid, pusdrainage, sinus opening aanwezig
- Palpatie: fluctuerende zwelling, uitbreiding

Behandeling

Indicatie:
Geabcedeerde sinus pilonidalis
Behandeling:
- Incisie & drainage
- Bij ongeveer de helft van de patiënten volstaat deze behandeling
Indicatie:
- Sinus pilonidalis (niet onstoken)
- Recidief sinus pilonidalis na abces
Behandeling - opties:
- Excochleatie met fenolisatie
- VAAPS (Video-Assisted Ablation of Pilonidal Sinus)
- EPSiT (Endoscopic Pilonidal Sinus Treatment)
- FiLaC laser
- Excisie met primair sluiten midline
- geen dode ruimte (drain), bilspleet minder diep, litteken minder opvallend
- Excisie met secundaire wondgenezing
- Karydakis plastiek
- Bascom Cleft lift
- Limberg plastiek
- Z-plastiek
- Rotatieflap
Adviezen:
- Ontharing met laser / ontharing (niet scheren) wordt geadviseerd om recidieven te voorkomen
NOTE: Bij therapieresistente casus met uitgebreide ziekte zijn soms complexere ingrepen, gevolgd door reconstructie van huiddefecten noodzakelijk.

Limberg plastiek

Karydakis plastiek

Complicaties

Recidiefpercentages:
- Fenolisatie - 18,6% ¹
- Primair sluiten - 10.8% ²
- Recidiefpercentage excisie met secundaire wondgenezing - 12,8% ¹
- Limberg plastiek - 8% ²
- Karydakis plastiek - 3.1% ²
- NOTE: Wondgenezing binnen 4-8 weken, bij grotere defecten langer

Overall complicaties: ²
- Wonddehiscentie - 7.5%
- Wondinfectie 2.4%
- Seroom - 8.5%

Behandelingsalgoritme

	Primaire sinus pilonidalis	Geen tot minimale symptomen Geen chirurgische behandeling Overweeg verwijdering van haren

Fenol VAAPS EPSiT Laser	Symptomatisch Minimaal invasieve chirurgische procedure

	Herhalen 1ste behandeling indien 1ste recidief
		Tweede recidief
Excisie met of primaire sluiting Excisie met secundaire wondgenezing Karydakis plastiek Bascom Cleft lift	Simpele chirurgische behandeling
		Derde recidief
Limberg plastiek Z-plastiek Rotatie flap	Flap