www.surgeryassistant.nl

Delier

>Algemene chirurgie >DelierAuteur: J. Sprakel, MD - Laatste update: 21-08-2014

Delier

Naar boven

Oorzaken

De aanleiding van een delier is altijd een somatische ziekte ("hersenfalen"), maar kent een multifactoriele oorzaak
  • Predisponerende factoren:
  • - CVA
  • - Bestaande dementie
  • - Psychische ziekte
  • - Sensorische stoornis (ernstige gehoor- of visusklachten)
  • Luxerende factoren:
  • - Infectie
  • - Metabole en elektrolytstoonis
  • - Bijwerking medicatie
  • - Longembolie
  • - Myocardinfarct
  • - Urineretentie
  • - CVA
  • - Gastro-inetstinale bloeding
  • - Gedekte maagperforatie
  • - Rhadomyolyse
Naar boven

Symptomen

  • - Fluctuerend beloop van het beeld
  • - Wisselend bewustzijn
  • - Aandachts- en concentratiestoornis
  • - Cognitieve stoornissen
Naar boven

Lichamelijk onderzoek

  • Somatische focus zoeken:
  • - Symptomen van infectie of sepsis
  • - Blaasdemping
Naar boven

Diagnostiek

  • Verplicht:
  • - ECG (of oud ECG bekend?)
  • - QTc-interval verlengd: 440msec voor mannen en 450msec voor vrouwen
  • Laagdrempelig:
  • - X-thorax
  • - Urine-sediment met kweek
  • - Laagdrempelig bloedkweken
Naar boven

Beleid

  • Behandelen van oorzaak delirium

  • Behandeling symptomen
  • - Medicamenteus
  • - Herstel van dag-en-nachtritme
  • - Modificeren van omgevingsfacoteren, zorg voor visus- en gehoorhulpmiddelen binnen handbereik, tijds- en datumaanduiding, herkenbare objecten uit de thuisomgeving etc.


Medicamenteus behandelingsalgoritme delier
Ernst delier Dosering haloperidol per 24 uur Co-medicatie
Licht delirium
(=onrust s avonds) 		Om 16:00 uur 0,5mg - 20:00 uur 0,5mg Om 20:00 uur temazepam 10mg, zo nodig nog eenmaal herhalen (oraal of rectaal)
Matig ernstig delirium
(= onrust s middags en s avonds) 		Om 12:00 uur 0,5mg - 16:00 uur 0,5mg - 20:00 uur 0,5mg Om 20:00 uur temazepam 10mg, zo nodig nog eenmaal herhalen (oraal of rectaal)
Ernstig delirium
(=gehele dag onrustig of hervige motorische onrust, verwijdert infuus etc.) 		2,5mg i.m. of i.v. 1-2 dd herhalen
+ consult psychiatrie/geriatrie/delierteam		 Bij onvoldoende sedatie kan l orazepam 0,5-2mg worden gegeven (i.v., i.m. of oraal)
Delirium met extreme angst en onrust, acuut interferend met de medische behandeling s Nachts 5 mg i.v. totdat er verbetering optreedt ieder uur 2,5mg herhalen tot max 20mg dd
+ consult psychiatrie/geriatrie/delierteam		 Bij onvoldoende sedatie kan l orazepam 0,5-2mg worden gegeven (i.v., i.m. of oraal)
 
Bij verbetering: dosering in 3 dagen verminderen en stoppen
Bij onvoldoende verbetering op dag 2 of bij verslechtering: consult psychiatrie/geriatrie/delierteam
Naar boven

Contra-indicaties Haloperidol

  • - Hypokinetische rigide syndroom (bv. ziekte van Parkinson)
  • - Coma
  • - Laesie van de basale ganglia
  • - Klinisch significante hartaandoeningen (bv. recent acuut myocardinfarct, niet-gecompenseerd hartfalen, aritmieën behandeld met geneesmiddelen uit de NYHA-klasse Ia- en III-anti-aritmica)
  • - Verlenging van het QTc-interval
  • - Voorgeschiedenis van ventriculaire aritmie of "Torsade de Pointes"
  • - Niet-gecorrigeerde hypokaliëmie
Naar boven

Referenties

Richtlijncommissie delirium van de Commissie Kwaliteitszorg van de Nederlandse vereniging voor Psychiatrie ism Nederlandse Vereniging voor Klinische Geriatrie. Richtlijn Delirium 2005